Basilicum: de soorten en wat je er allemaal mee kunt maken

Er bestaan heel veel verschillende soorten basilicum – ook wel koningskruid genoemd. Elk soort heeft zijn eigen smaak, vorm, kleur en gezondheidsvoordelen. En daar wilde ik meer over weten, dus ik ging op onderzoek uit. Ga je met me mee? 

Basilicum is lekker, maar is het ook gezond?

Qua gezondheidsvoordelen zit het wel goed met de basilicum plant. Het bevat namelijk de mineralen calcium, ijzer, magnesium, kalium, mangaan, fosfor en zink. Maar ook vitamines A, B3, B6, K en C zijn rijkelijk aanwezig. Een paar blaadjes basilicum eten zet natuurlijk niet zo veel zoden aan de dijk. Maar met een flinke hand in een salade of zelfgemaakte basilicum pesto krijg je meer dan genoeg gezonde voedingsstoffen binnen. En dat geldt eigenlijk voor elke soort. 

basilicum plantje

Groene basilicum

Ooit wel eens lasagne of een pizza gegeten? Dan heb je ongetwijfeld al kennisgemaakt met groene basilicum. Dit soort wordt ook wel basilicum Genovese genoemd en is favoriet in de Italiaanse keuken. Dat komt door de smaak. Die is fris, lichtzoet en een beetje peperig. En dat is heerlijk in combinatie met tomaat, knoflook en bijvoorbeeld aubergine.

Paarse- en rode basilicum

Dit is het vrolijk gekleurde zusje van groene basilicum. We noemen het rode basilicum, maar de kleur is eerder paars. Net als bieten en rode kool. Die mooie kleur van al deze gezonde lekkernijen wordt veroorzaakt door het stofje Anthocyanine. Dat is een sterke antioxidant dat je lichaam beschermt tegen schadelijke metalen. Supergezond dus. De smaak is precies hetzelfde als groene basilicum, dus ook deze is heerlijk in Italiaanse gerechten. Leuk om mee te variëren dus. Ook leuk: dit plantje krijgt roze bloemetjes. Die kun je ook eten en smaken wat zachter dan de blaadjes.

Voel je je niet zo lekker? Saffraan zit ook bomvol antioxidanten en geeft je weerstand een boost!

Citroen basilicum

Officieel heet dit soort Amerikaanse basilicum. Je herkent het aan de zachte en wat lichter gekleurde bladeren die wat spitser van vorm zijn. En de naam verraadt het natuurlijk al – dit plantje ruikt en smaakt heerlijk fris naar citroen. Dat maakt het perfect om te gebruiken in (fruit)salades en gerechten met kip. Maar hij doet het ook heel goed in Indonesische groentegerechten en als garnering op zomerse sorbetijsjes. Yum!

Citroen basilicum, Amerikaanse basilicum

Thaise basilicum

Hoewel de naam anders doet vermoeden, lijkt dit soort qua smaak in de verste verten niet op basilicum. Want waar de Europese soorten allemaal die typische peperige smaak hebben, doet dit meer denken aan een mix van anijs, kaneel en dragon. Totaal anders dus. Deze soort wordt veel gebruikt in de Oosterse keuken en dan vooral in de Thaise. En je herkent hem heel makkelijk: de blaadjes zijn olijfgroen, stugger en de bovenste bladeren gaan van groen over in een rood-paarse kleur.

Griekse basilicum

Dit plantje herken je vooral aan de kleur en vorm. De blaadjes zijn helgroen en veel fijner dan die van groene variant. Maar dat doet niks af aan de smaak hoor. Die is groots en lekker sterk. En net als alle andere soorten is het ’t lekkerst als je het vers gebruikt. Heerlijk in salades en bij vlees, tomaat en kaas.

Mammoth basilicum

Dit is met recht de mammoet onder alle basilicumsoorten – de grote broer van alle andere plantjes. De bladeren ervan zijn namelijk supergroot en hebben een lekker stevige bite. Vergelijkbaar met de bladeren van sla dus. Daarom wordt het ook wel Lettuce Leaved Basilicum genoemd. En de smaak en geur van dit heerlijke kruid zijn ook groots: sprankelend, krachtig en peperachtig. Perfect om royaal in salades te verwerken of als garnering op stoere en robuuste gerechten.

basilicum salade caprese

Koken met basilicum

Bijna alle soorten zijn heerlijk in Italiaanse gerechten, zoals lasagne, kip Parmezaan, een salade Caprese (tomaat, mozzarella en basilicum) of een heerlijke minestronesoep. En fans van de Oosterse keuken gebruiken natuurlijk de Thaise variant. Maar voor elke soort geldt: rauw is het ’t lekkerst. Wil je het toch toevoegen aan een saus of een soep? Voeg de blaadjes dan pas op het allerlaatste moment toe, want als je het te lang verwarmt, gaat de smaak verloren. 

En al heeft elke soort zijn eigen bijzondere smaak en uiterlijk, de bereidingswijze van verse basilicum is eigenlijk altijd hetzelfde. 

  1. Pluk de blaadjes van het plantje.
  2. Was ze voorzichtig met koud water.
  3. Gebruik je ze om te garneren? Laat de blaadjes dan heel.
  4. Verwerk je het in een saus? Snijd het dan fijn met een scherp mes en gooi de steeltjes weg. 

Tip van de redactie: heilige basilicum

Heilige basilicum, ook wel bekend als Holy Basil of Tulsi, is volgens de Ayurveda een kruid met therapeutische eigenschappen. Het wordt beschouwd als een adaptogeen, daarom is het een geliefd ingrediënt voor kruidensupplementen. Het merk Living Nutrition maakt gebruik van gefermenteerde holy basil voor een aantal van hun supplementen.